പ്രവാചക സന്ദേശത്തിന്റെ സംരക്ഷണം അനിവാര്യമായ ഘട്ടത്തില്‍ ആണ് നാം. വിശ്വാസത്തിന്റെ ഭാഗമായി ഡിജിറ്റല്‍ സാക്ഷരതയുടെ ഉത്തരവാദിത്തം ഏറ്റെടുക്കുക.
ഡിജിറ്റല്‍ യുഗത്തില്‍ വിവരങ്ങള്‍ ശരവേഗത്തിലാണ് വ്യാപിക്കുന്നത്. ഫേസ്ബുക്ക്, എക്‌സ് (മുമ്പ് ട്വിറ്റര്‍), ഇന്‍സ്റ്റഗ്രാം, ടിക് ടോക്ക് തുടങ്ങിയ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകള്‍ ആളുകള്‍ പഠിക്കുന്ന രീതി, സംവാദ രീതി, ആശയവിനിമയ രീതി തുടങ്ങി എല്ലാം മാറ്റിമറിച്ചു. മുസ്ലിംകളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ഈ പരിവര്‍ത്തനം ഒരേ സമയം അവസരവും ആശങ്കയുമാണെന്ന് പറയാം.
ഒരു വശത്ത്, അറിവ് തേടുന്നവര്‍ക്ക് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പണ്ഡിതരില്‍ നിന്നുള്ള ഖുര്‍ആന്‍ വാക്യങ്ങള്‍, ഹദീസ് ശേഖരങ്ങള്‍, പ്രഭാഷണങ്ങള്‍, മതപരമായ ഉപദേശങ്ങള്‍ എന്നിവ തല്‍ക്ഷണം ആക്സസ് ചെയ്യാന്‍ കഴിയും. മറുവശത്ത്, അതേ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകള്‍ കെട്ടിച്ചമച്ച ഹദീസുകളാല്‍ നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു.
Fabricating Holiness: Characterizing Religious Misinformation Circulators on Arabic Social Media എന്ന തലക്കെട്ടില്‍ സമീപകാലത്ത് നടന്ന അക്കാദമിക് പഠനം ഈ വിഷയത്തെ ഗൗരവമായി കാണുന്ന ഒന്നാണ്. ഇത്തരത്തില്‍ കെട്ടിച്ചമച്ച ഹദീസുകള്‍ ഓണ്‍ലൈനില്‍ എങ്ങനെ വ്യാപിക്കുന്നു എന്ന് മാത്രമല്ല, അവയുടെ പ്രചാരത്തിന് ആരാണ് ഉത്തരവാദികള്‍, ആരാണ് അവയെ വെല്ലുവിളിക്കുന്നത്, ഈ സ്ഥിതി വിശേഷം എന്തെല്ലാം സാമൂഹിക പാറ്റേണുകള്‍ ഉണ്ടാക്കുന്നു എന്നെല്ലാം പഠനം ചര്‍ച്ച ചെയ്യുന്നുണ്ട്.
കമ്പ്യൂട്ടറും സോഷ്യല്‍ മീഡിയയും ഉപയോഗിച്ച് മതത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി തെറ്റായ രീതിയില്‍ പ്രചരിക്കുന്ന വിവരങ്ങളെ വിശകലനം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ആദ്യത്തെ വ്യവസ്ഥാപിത ശ്രമങ്ങളില്‍ ഒന്നാണിത്. ഡിജിറ്റല്‍ മേഖലയിലെ തെറ്റായ വിവരങ്ങള്‍ക്കെതിരെ പോരാടുന്നതില്‍ മുസ്ലിം പണ്ഡിതരുടെയും സ്ഥാപനങ്ങളുടെയും വിവരമുള്ള വ്യക്തികളുടെയും നിര്‍ണായക പങ്ക് ഈ കൃതി എടുത്തുകാണിക്കുന്നു.
ഇസ്ലാം ആധികാരികതയ്ക്ക് വലിയ പ്രാധാന്യം നല്‍കുന്നു. പ്രവാചകന്റെ(സ) വചനങ്ങളെ അഴിമതിയില്‍ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കുന്നതിനാണ് ഹദീസ് ശാസ്ത്രം നൂറ്റാണ്ടുകളായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്തത്. പണ്ഡിതന്മാര്‍ വിപുലമായ പ്രക്ഷേപണ ശൃംഖലകളും (ഇസ്‌നാദ്) വിശ്വാസ്യതയ്ക്കുള്ള മാനദണ്ഡങ്ങളും ആവിഷ്‌കരിച്ചു.
ദുര്‍ബലമായതോ കെട്ടിച്ചമച്ചതോ ആയവയില്‍ നിന്ന് അവര്‍ ആധികാരിക റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ വളരെ ശ്രദ്ധയോടെ വേര്‍തിരിച്ചെടുത്തു. ഈ ആശങ്ക അക്കാദമികമായിരുന്നില്ല- അത് ദൈവശാസ്ത്രപരവും ആത്മീയവുമായിരുന്നു. പ്രവാചകന്റെ വാക്കുകള്‍ തെറ്റായി വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നത് ഗുരുതരമായ പാപമാണ്. പലപ്പോഴും മനോഹരമായി രൂപകല്പന ചെയ്ത ചിത്രങ്ങള്‍, വൈറല്‍ വാട്സ്ആപ്പ് ഫോര്‍വേഡുകള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ മതപരമായ ഫേസ്ബുക്ക് ഗ്രൂപ്പുകളിലെ പോസ്റ്റുകള്‍ എന്നിവയുടെ എല്ലാം രൂപത്തില്‍.
'ഇത് ചൊല്ലുന്നവന് ഒരു ലക്ഷം പ്രാര്‍ഥനകളുടെ പ്രതിഫലം ലഭിക്കും' എന്നതുപോലുള്ളവ വളരെ വേഗത്തില്‍ പ്രചരിക്കുമല്ലോ. ചില കെട്ടിച്ചമയ്ക്കലുകള്‍ നിരുപദ്രവകരമാണെന്ന് തോന്നുമെങ്കിലും, അവയ്ക്ക് മറ്റുള്ളവരില്‍ ഇസ്ലാമിനെ കുറിച്ച് ഒരു വികലമായ ചിത്രം സൃഷ്ടിക്കാന്‍ കഴിയും.
അതിശയോക്തിപരമായ പ്രതിഫലങ്ങള്‍ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുക, അല്ലെങ്കില്‍ മതത്തില്‍ അടിസ്ഥാനമില്ലാത്ത ആചാരങ്ങള്‍ അവതരിപ്പിക്കുക തുടങ്ങി പല വ്യാഖ്യാനങ്ങള്‍ക്ക് അവ വഴിവെക്കുന്നു. കൂടാതെ കെട്ടിച്ചമച്ച ഹദീസുകള്‍ വിഭാഗീയ വാദങ്ങളിലോ രാഷ്ട്രീയ പ്രചാരണത്തിലോ ആയുധവുമാക്കിയേക്കാം. ഇതാണ് പഠനത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലം.
വ്യാജ ഹദീസുകളെ പട്ടികപ്പെടുത്തുക മാത്രമല്ല, ആരാണ് അവ പ്രചരിപ്പിക്കുന്നത്? ആരാണ് അവയെ വെല്ലുവിളിക്കുന്നത്? അറബ് ലോകത്തെ മതപരമായ അധികാരത്തെയും സോഷ്യല്‍ മീഡിയ പെരുമാറ്റത്തെയും കുറിച്ച് ഈ പാറ്റേണുകള്‍ നമ്മെ എന്താണ് പഠിപ്പിക്കുന്നത്? തുടങ്ങിയ ആഴത്തിലുള്ള ചോദ്യങ്ങളും ചര്‍ച്ചാവിധേയമാക്കുന്നുണ്ട്.
പഠനം: രീതികളും സമീപനവും
ഹദീസ് പോലുള്ള പ്രസ്താവനകള്‍ അടങ്ങിയ അറബി ഭാഷാ സോഷ്യല്‍ മീഡിയ പോസ്റ്റുകളുടെ ഒരു ഡാറ്റാസെറ്റ് ഗവേഷകര്‍ ശേഖരിച്ചു. ഏതാണ് ആധികാരികം, ഏതാണ് കെട്ടിച്ചമച്ചത് എന്ന് തിരിച്ചറിയാന്‍ അവര്‍ ഹദീസ് ഡാറ്റാബേസുകളുമായി ഇവ ക്രോസ്-റഫറന്‍സ് ചെയ്തു. അവിടെ നിന്ന്, അവര്‍ ഉപയോക്തൃ പെരുമാറ്റം മാപ്പ് ചെയ്തു: കെട്ടിച്ചമച്ച വിവരണങ്ങള്‍ ആരാണ് പ്രചരിപ്പിച്ചത്, ആ വിവരണം തെറ്റാണെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചുകൊണ്ട് ആരാണ് 'ഡീബങ്കര്‍' എന്ന ദൗത്യം നിര്‍വഹിച്ചത് എന്നെല്ലാം മനസ്സിലാക്കി. ഉപയോക്താക്കളെ വിശകലനം ചെയ്യാന്‍, ഗവേഷകര്‍ നിരവധി സവിശേഷതകള്‍ ശേഖരിച്ചു.
- നെറ്റ്വര്‍ക്ക് ബന്ധങ്ങള്‍: ഈ ഉപയോക്താക്കള്‍ അംഗീകൃത പണ്ഡിതരുമായോ, വിഭാഗീയ പേജുകളുമായോ, അല്ലെങ്കില്‍ ജനപ്രിയ പ്രസംഗകരുമായോ ഇടപഴകുന്നുണ്ടോ?
- താല്പര്യങ്ങളും ഡൊമെയ്നുകളും: അവര്‍ രാഷ്ട്രീയ, അക്കാദമിക് അല്ലെങ്കില്‍ ചാരിറ്റബിള്‍ സംഘടനകളെ പിന്തുടരുന്നുണ്ടോ?
- ഇടപഴകല്‍ പാറ്റേണുകള്‍: അവര്‍ എത്ര തവണ പോസ്റ്റ് ചെയ്യുന്നു? അവര്‍ പതിവായി മതപരമായ ഉള്ളടക്കം പ്രചരിപ്പിക്കുന്നുണ്ടോ? ഈ സവിശേഷതകള്‍ ഉപയോഗിച്ച്, ടീം ഒരു ലോജിസ്റ്റിക് റിഗ്രഷന്‍ മോഡലിന് പരിശീലനം നല്‍കി- ഒരു ഉപയോക്താവ് ഒരു 'സര്‍ക്കുലേറ്റര്‍' അല്ലെങ്കില്‍ 'ഡീബങ്കര്‍' ആണോ എന്ന് പ്രവചിക്കാന്‍ കഴിയുന്ന ഒരു സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്കല്‍ ഉപകരണം. മാതൃക വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നതിലൂടെ, രണ്ട് ഗ്രൂപ്പുകളെയും ഏറ്റവും ശക്തമായി വേര്‍തിരിക്കുന്ന സവിശേഷതകള്‍ ഏതൊക്കെയാണെന്ന് ഗവേഷകര്‍ തിരിച്ചറിഞ്ഞു.
ഈ കണ്ടെത്തലുകള്‍ എന്താണ് അര്‍ഥമാക്കുന്നത്?
പഠനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങള്‍ സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകള്‍ക്കപ്പുറമാണ്. അവ മുസ്ലിം സമൂഹത്തോട് ചില ചോദ്യങ്ങള്‍ ഉയര്‍ത്തുന്നുണ്ട്:
- മതപരമായ പ്രതിധ്വനികള്‍: സാമൂഹിക മാധ്യമങ്ങള്‍ പലപ്പോഴും ഒരു പ്രതിധ്വനിയായി പ്രവര്‍ത്തിച്ച് ഒരാളുടെ മുന്‍കാല വീക്ഷണങ്ങളെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നു. കെട്ടിച്ചമച്ച ഹദീസുകളുടെ പ്രചാരകര്‍ പലപ്പോഴും സെന്‍സേഷണലോ ഭക്തിപരമോ ആയ ഉള്ളടക്കം വിമര്‍ശനാത്മകമായി പങ്കിടുന്ന വൃത്തങ്ങളില്‍ കുടുങ്ങിക്കിടക്കുന്നു.
- ഡിജിറ്റല്‍ യുഗത്തിലെ പണ്ഡിതരുടെ പങ്ക്: പരമ്പരാഗതമായി, പണ്ഡിതന്മാര്‍ അറിവിന്റെ കാവല്‍ക്കാരായിരുന്നു. ഇന്ന്, സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നവര്‍, കരിസ്മാറ്റിക് പ്രസംഗകര്‍, അജ്ഞാത പേജുകള്‍ എന്നിവ ആ പങ്കിനെ വെല്ലുവിളിക്കുന്നു.
അക്കാദമിക് പണ്ഡിതരുമായി ബന്ധം നിലനിര്‍ത്തുന്നവരാണ് സാധാരണയായി ഡീബങ്കര്‍മാര്‍ എന്ന് പഠനം കാണിക്കുന്നു. യോഗ്യതയുള്ള ശബ്ദങ്ങള്‍ ഓണ്‍ലൈനില്‍ കൂടുതല്‍ സജീവവും ദൃശ്യവുമാകേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത ഇത് അടിവരയിടുന്നു.
- മതത്തിന്റെയും രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെയും വിഭജനം: രാഷ്ട്രീയത്തിലും ആക്ടിവിസത്തിലും ഡീബങ്കര്‍മാരുടെ താല്പര്യം സൂചിപ്പിക്കുന്നത്, ഒരു മേഖലയില്‍ വിമര്‍ശനാത്മകമായി ചിന്തിക്കുന്ന ആളുകള്‍ പലപ്പോഴും ആ സംശയം മതത്തിലേക്കും വ്യാപിപ്പിക്കുന്നു എന്നാണ്. അതേസമയം, സര്‍ക്കുലേറ്റര്‍മാരുടെ പരിമിതമായ ഇടപെടല്‍ ഒറ്റപ്പെട്ട ലോകവീക്ഷണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
രാഷ്ട്രീയ സാക്ഷരത മതപരമായ തെറ്റായ വിവരങ്ങളില്‍ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കുന്നുണ്ടോ? ഇസ്ലാമിക വിദ്യാഭ്യാസവുമായി പൗര അവബോധത്തെ സംയോജിപ്പിക്കണോ? തുടങ്ങിയ ചോദ്യങ്ങള്‍ ഈ സാഹചര്യം ഉയര്‍ത്തുന്നുണ്ട്.
- സംരക്ഷണത്തിനുള്ള ഉപകരണം: ക്ലാസിക്കല്‍ പണ്ഡിതന്മാര്‍ ഇസനാദ് പരിശോധിച്ചും ആഖ്യാതാവിനെ മൂല്യനിര്‍ണ്ണയം ചെയ്തും ഉപയോഗിച്ചതുപോലെ, ഇന്നത്തെ ഗവേഷകര്‍ നെറ്റ്വര്‍ക്ക് വിശകലനവും മെഷീന്‍ ലേണിംഗും ഉപയോഗിക്കുന്നു. സാങ്കേതികവിദ്യ, ധാര്‍മികമായി പ്രയോഗിച്ചാല്‍, ആധികാരികത സംരക്ഷിക്കാനുള്ള പ്രവാചക കല്‍പ്പനയുടെ ഒരു ആധുനിക വിപുലീകരണമാക്കാം എന്ന് ചുരുക്കം.
ഉമ്മത്തിനുള്ള പാഠങ്ങള്‍
- സ്ഥിരീകരണമില്ലാതെ ഫോര്‍വേഡ് ചെയ്യരുത്. വാട്‌സ്ആപ്പിന്റെയും ടെലിഗ്രാമിന്റെയും യുഗത്തില്‍, പരിശോധിക്കാതെ ഫോര്‍വേഡ് ചെയ്യുന്നത് ഗഫ്ലയുടെ (അശ്രദ്ധ) ഒരു ആധുനിക രൂപമാണ്. ഒരു ഹദീസ് പങ്കിടുന്നതിന് മുമ്പ്, സുന്നത്.കോം, ഇസ്ലാംവെബ്, അല്ലെങ്കില്‍ വിശ്വസനീയമായ പണ്ഡിത പേജുകള്‍ പോലുള്ള ഡാറ്റാബേസുകള്‍ പരിശോധിക്കുക.
- ആധികാരിക ശബ്ദങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കുക. യോഗ്യതയുള്ള പണ്ഡിതന്മാരെയും ഫത്വ കൗണ്‍സിലുകളെയും വിശ്വാസയോഗ്യമായ ഇസ്ലാമിക സ്ഥാപനങ്ങളെയും പിന്തുടരുക.
- വിമര്‍ശനാത്മക മാധ്യമ സാക്ഷരത വികസിപ്പിക്കുക. നമ്മുടെ കുട്ടികളെ ഖുര്‍ആന്‍ പാരായണം ചെയ്യാന്‍ പഠിപ്പിക്കുന്നതുപോലെ, ഡിജിറ്റല്‍ ഉള്ളടക്കം നാവിഗേറ്റ് ചെയ്യാനും നാം പഠിപ്പിക്കണം. വിമര്‍ശനാത്മക ചിന്ത, വസ്തുതാ പരിശോധന, തെറ്റായ വിവരങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അവബോധം എന്നിവ ഇപ്പോള്‍ ഇസ്ലാമിക കടമകളാണ്.
- അറിവിന്റെ മേഖലകള്‍ ബന്ധിപ്പിക്കുക. രാഷ്ട്രീയം, ദാനധര്‍മം, ബൗദ്ധിക പ്രവര്‍ത്തനം എന്നിങ്ങനെ വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന മേഖലകളില്‍ ഏര്‍പ്പെടുന്ന ആളുകളാണ് ഡീബങ്കര്‍മാര്‍ എന്ന് പഠനം കാണിക്കുന്നു. നമ്മുടെ എക്‌സ്‌പോഷര്‍ കൂടുതല്‍ ശക്തമാകുമ്പോള്‍, കെട്ടിച്ചമച്ചതുകളില്‍ വീഴാനുള്ള സാധ്യത കുറയും.
മതത്തോടൊപ്പം ശാസ്ത്രം, ചരിത്രം, സമൂഹം എന്നിവയെക്കുറിച്ച് വായിക്കുന്ന ഒരു മുസ്ലിം സത്യത്തെ അസത്യത്തില്‍ നിന്ന് തിരിച്ചറിയാന്‍ കൂടുതല്‍ സജ്ജനാണ്.
വെല്ലുവിളികളും ധാര്‍മിക മുന്നറിയിപ്പുകളും
പഠനം വിപ്ലവകരമാണെങ്കിലും, ചില ജാഗ്രത ആവശ്യമാണ്. അല്‍ഗോരിതമിക് മോഡലുകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഉപയോക്താക്കളെ 'സര്‍ക്കുലേറ്റര്‍മാര്‍' അല്ലെങ്കില്‍ 'ഡീബങ്കര്‍മാര്‍' എന്ന് മുദ്രകുത്തുന്നത് അപകടകരമാണ്. വിശ്വാസം വ്യക്തിപരമാണ്, ഓണ്‍ലൈന്‍ പെരുമാറ്റം ഉദ്ദേശ്യങ്ങള്‍ പിടിച്ചെടുക്കുന്നില്ല.
ഒരു ഉപയോക്താവ് കെട്ടിച്ചമച്ച ഹദീസ് നിഷ്‌കളങ്കമായി പങ്കുവെച്ചേക്കാം, അതിന്റെ ബലഹീനതയെക്കുറിച്ച് അറിയാതെ. അതുപോലെ, ഒരു ഡീബങ്കര്‍ ചിലപ്പോള്‍ അഹങ്കാരം കാരണം തിരുത്തലുകള്‍ നടത്തിയേക്കാം, ഇത് ഫിത്‌നയ്ക്ക് കാരണമാകുന്നു. ഏതൊരു സാങ്കേതിക പരിഹാരവും കാരുണ്യം, ധാര്‍മികത, മനുഷ്യന്റെ മേല്‍നോട്ടം എന്നിവയാല്‍ നയിക്കപ്പെടണം.
യുദ്ധക്കളം ഇപ്പോള്‍ പൊടിപിടിച്ച കൈയെഴുത്തു പ്രതികളല്ല, തിളങ്ങുന്ന സ്‌ക്രീനുകളാണ്. അഭിനേതാക്കള്‍ ട്വിറ്റര്‍ അക്കൗണ്ടുകളും എഫ്.ബി പേജുകളുമാണ്.
മാത്രമല്ല, കെട്ടിച്ചമച്ചതും ദുര്‍ബലവുമായ ഹദീസുകള്‍ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം തന്നെ ഒരു പണ്ഡിത പ്രശ്‌നമാണ്. ഓട്ടോമേറ്റഡ് സിസ്റ്റങ്ങള്‍ സൂക്ഷ്മമായ സംവാദങ്ങളെ അമിതമായി ലളിതമാക്കരുത്. അതുകൊണ്ടാണ് മനുഷ്യ പണ്ഡിതന്മാര്‍ അനിവാര്യമായി തുടരുന്നത്.
ഈ പഠനം ഗൗരവമേറിയ യാഥാര്‍ഥ്യങ്ങള്‍ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുന്നു: മുന്‍കാല പണ്ഡിതന്മാര്‍ തലമുറകളായി ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്നിരുന്ന കെട്ടിച്ചമച്ച ഹദീസുകള്‍ക്കെതിരായ പോരാട്ടം ഡിജിറ്റല്‍ രൂപത്തില്‍ തിരിച്ചെത്തിയിരിക്കുന്നു.
യുദ്ധക്കളം ഇപ്പോള്‍ പൊടിപിടിച്ച കൈയെഴുത്തു പ്രതികളല്ല, തിളങ്ങുന്ന സ്‌ക്രീനുകളാണ്. അഭിനേതാക്കള്‍ ഇപ്പോള്‍ സഞ്ചാരികളായ ആഖ്യാതാക്കളല്ല, മറിച്ച് ട്വിറ്റര്‍ അക്കൗണ്ടുകളും ഫേസ്ബുക്ക് പേജുകളുമാണ്. എന്നിട്ടും അപകടസാധ്യതകള്‍ അതേപടി തുടരുന്നു.
പ്രവാചക സന്ദേശത്തിന്റെ സംരക്ഷണം അനിവാര്യമായ ഘട്ടത്തില്‍ ആണ് നാം. ആധികാരിക പണ്ഡിതരുമായി ശക്തമായ ബന്ധങ്ങള്‍ കെട്ടിപ്പടുക്കുക, നിരൂപണ ചിന്ത വളര്‍ത്തിയെടുക്കുക, വിശ്വാസത്തിന്റെ ഭാഗമായി ഡിജിറ്റല്‍ സാക്ഷരതയുടെ ഉത്തരവാദിത്തം സ്വീകരിക്കുക എന്നിവയാണവ.
''നിങ്ങള്‍ക്ക് അറിവില്ലാത്തതിനെ പിന്തുടരരുത്. തീര്‍ച്ചയായും, കേള്‍വി, കാഴ്ച, ഹൃദയം- ഇവയെല്ലാം ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടും'' (17:36) എന്ന് ഖുര്‍ആന്‍ പറയുന്നുണ്ട്. സോഷ്യല്‍ മീഡിയയുടെ യുഗത്തില്‍ ഈ വാക്യം പുതിയ സന്ദേശം കൈവരിക്കുന്നു. അറിവില്ലാതെ ഷെയര്‍ ബട്ടണ്‍ ക്ലിക്കുചെയ്യുന്നത് വ്യാജത്തിന്റെ ഭാരം വഹിക്കുന്നതിനു സമമാണ്.
വിവ: അഫീഫ ഷെറിന്‍